Ndërsa dhjetëra mijëra gjeorgjianë u kthyen në rrugët e disa qyteteve, kryeministri Irakli Kobakhidze tha se ata ishin viktima të gënjeshtrave të opozitës dhe hodhi poshtë thirrjet për zgjedhje të reja. Ai konfirmoi raportet se ambasadori i Gjeorgjisë në SHBA, David Zalkaliani, ishte diplomati i fundit i lartë që dha dorëheqjen, duke shpjeguar se ishte nën presion të konsiderueshëm.
Megjithatë, Kobakhidze mohoi arsyen e protestave, duke deklaruar të dielën se “nuk kemi pezulluar asgjë, është një gënjeshtër”. Vetëm tre ditë më parë, partia e tij, Ëndrra Gjeorgjiane, kishte akuzuar BE-në për përdorimin e bisedimeve për anëtarësim si “shantazh” dhe kishte deklaruar se qeveria kishte vendosur të mos e vendoste këtë çështje në agjendë deri në fund të vitit 2028.
Protestuesit pro-BE-së dolën përsëri në numër të madh të dielën në mbrëmje, dhe kur fishekzjarre u drejtuan ndaj ndërtesës së Parlamentit si dhe policisë, kjo e fundit u përgjigj duke hedhur uji.
Efektivë të shumtë policie qëndronin të fshehur në rrugët anësore pranë Parlamentit. Protestat, në bulevardin Rustaveli, u shpërndanë vetëm në orët e para të mëngjesit të së hënës.
Ndërsa demonstruesit u larguan nga zona, një numër njerëzish u ndaluan, përfshirë Zurab Japaridze, një nga liderët e aleancës opozitare Koalicioni për Ndryshim.
Ministria e Brendshme e Gjeorgjisë tha më vonë se 21 oficerë u plagosën gjatë përleshjeve gjatë natës, ndërsa presidentja pro-opozitës, Salome Zurabishvili, tha se protestuesit e arrestuar ishin keqtrajtuar dhe citoi avokatët që thanë se shumica prej tyre kishin pësuar dëmtime serioze.
Qeveria gjithnjë e më autoritare e Gjeorgjisë është akuzuar nga BE dhe SHBA për prapakthim demokratik. Të shtunën, SHBA bëri hapin e rëndësishëm të pezullimit të partneritetit të saj strategjik me Gjeorgjinë.
Kobakhidze këmbënguli se Ëndrra Gjeorgjiane ishte ende “e përkushtuar ndaj integrimit evropian… dhe ne po vazhdojmë në rrugën drejt ëndrrës evropiane”.
Megjithatë, një numër i madh zyrtarësh publikë duket se nuk besojnë se kjo është e vërtetë. Disa ambasadorë kanë dhënë dorëheqjen, dhe qindra nëpunës civilë dhe më shumë se 3,000 mësues kanë nënshkruar letra duke dënuar vendimin për të pezulluar anëtarësimin në BE.
Shumë gjeorgjianë janë tronditur nga niveli i dhunës së drejtuar ndaj gazetarëve dhe protestuesve gjeorgjianë. Dhjetëra gazetarë janë rrahur ose spërkatur me gaz lotsjellës dhe disa kanë pasur nevojë për trajtim spitalor.
Ombudsmani i të drejtave të njeriut në Gjeorgji, Levan Ioseliani, tha: “Kjo është brutalitet”, dhe ai i bëri thirrje policisë të mos abuzojë me pushtetin e saj.
Kryeministri tha se ishin grupet opozitare dhe jo policia ato që kishin ushtruar “dhunë sistematike”.
Ish-ambasadorja gjeorgjiane në BE, Natalie Sabanadze, tani në Chatham House në Mbretërinë e Bashkuar, beson se niveli i dhunës, zinxhiri i dorëheqjeve dhe mosbindja civile tregojnë një “ndryshim cilësor” në protestat që po ndodhin.
“Ndoshta [qeveria] mendoi se njerëzit do të frikësoheshin, por nuk po funksionon kështu,” i tha ajo BBC-së. “Dje aktivistë të shoqërisë civile dhe artistë shkuan në transmetuesin publik, e morën atë dhe hynë me forcë në transmetimin e drejtpërdrejtë. E kam parë këtë më parë, në Gjeorgjinë para-revolucionare [në 2003].”
Presidentja pro-perëndimore e Gjeorgjisë pritet të japë dorëheqjen brenda pak javësh, megjithatë që nga zgjedhjet parlamentare të kontestuara, muajin e kaluar, të cilat partitë opozitare i kanë dënuar si të manipuluara, ajo është bërë një figurë e fuqishme, duke mobilizuar protestuesit kundër qeverisë dhe duke kërkuar një votim të ri.
Ajo dhe protestuesit akuzojnë qeverinë se synon të tërheqë vendin e tyre përsëri në sferën e ndikimit të Rusisë, megjithëse një shumicë dërrmuese e popullsisë mbështet anëtarësimin në BE.
Gjeorgjia ka një popullsi prej rreth 3.7 milionë banorësh dhe 20% e territorit të saj është nën pushtimin ushtarak rus në dy rajone separatiste.
Gjatë ditës së diel, një grup i vogël protestuesish pushtuan një kryqëzim trafiku përballë Universitetit Shtetëror të Tbilisit.
“Jam këtu për të ardhmen e vendit tim dhe të ardhmen e djalit tim trevjeçar,” tha një protestuese e quajtur Salome, 29 vjeç. “Nuk dua që ai ta kalojë jetën në protesta dhe nuk dua një qeveri ruse.”
Ndërsa Ëndrra Gjeorgjiane mohon kategorikisht çdo lidhje me Kremlinin, ajo ka miratuar gjatë vitit të kaluar ligje të stilit rus që synojnë grupet e shoqërisë civile me financim nga jashtë si dhe të drejtat LGBT.
Pyetja tani është se çfarë do të ndodhë më pas në krizën politike dhe kushtetuese të thelluar të Gjeorgjisë.
Marrëdhëniet e qeverisë së Ëndrrës Gjeorgjiane me partnerët e saj perëndimorë janë dëmtuar rëndë.
Kryediplomatja e re e BE-së, Kaja Kallas, paralajmëroi të dielën se veprimet e qeverisë do të “kenë pasoja të drejtpërdrejta nga ana e BE-së”, ndërsa vendimi i SHBA për të pezulluar partneritetin strategjik do të ndihet gjithashtu gjerësisht.
Kryeministri gjeorgjian kishte pak kohë për presidenten apo thirrjen e saj për zgjedhje të reja.
“Zonja Salome Zurabishvili ka edhe katër të premte [si presidente] dhe nuk mund të mësohet me këtë. E kuptoj gjendjen e saj emocionale, por natyrisht më 29 dhjetor do të duhet të largohet.”
